In de huidige arbeidsmarkt zijn het behouden van talent en het verhogen van productiviteit onmisbaar. Toch negeren veel organisaties de stille barrière die teams belemmert: een gebrek aan psychologische veiligheid. Want want betekent dat precies, psychologische veiligheid? Psychologische veiligheid betekent dat medewerkers zich vrij voelen om zich uit te spreken zonder angst voor negatieve consequenties. Het gaat om een werkcultuur waarin kwetsbaarheid, feedback en leren centraal staan. In deze blog nemen we je mee in wat het kost als je dit niet serieus neemt. En wat het je oplevert als je wél investeert in psychologische veiligheid.
De winst van psychologische veiligheid
Bedrijven die actief inzetten op psychologische veiligheid, behalen indrukwekkende resultaten zoals 76% meer betrokkenheid en 27% minder verloop (O’Donnell, 2023). Daarnaast draagt psychologische veiligheid bij aan een omgeving waarin medewerkers durven groeien, zo productiever zijn én vaker met verrassende innovaties komen. Kortom, er is meer motivatie om samen met jouw organisatie vooruit te blijven gaan.De prijs van een gebrek aan psychologische veiligheidOnveilige werkomgevingen leiden tot heel andere cijfers. Denk aan 12% verloop binnen één jaar, tegenover slechts 3% in veilige organisaties (Boston Consulting Group, 2024). Medewerkers in veilige omgevingen zijn gemiddeld 2,1 keer gemotiveerder en 50% productiever (van Blerk, 2024). Zonder psychologische veiligheid blijven medewerkers stil, ontbreekt het aan innovatiekracht en haken ze vaak mentaal al af voordat ze fysiek vertrekken.
Hoe creëer je een werkomgeving vol psychologische veiligheid?
1. Investeer in Learning & Development (L&D)
Wanneer medewerkers zien dat hun groei een prioriteit is, voelen ze zich zekerder om risico’s te nemen en nieuwe dingen uit te proberen. Continu leren laat zien dat de organisatie waarde hecht aan vooruitgang en bereid is te investeren in haar mensen. Het resultaat? Medewerkers passen 67% vaker nieuwe vaardigheden toe wanneer ze zich veilig voelen om te experimenteren en te groeien (O’Donnell, 2023).Hoe creëer je deze cultuur van continu leren? Door regelmatige trainingssessies, mentorprogramma’s en workshops te implementeren. Zorg ervoor dat deze kansen toegankelijk zijn voor alle medewerkers, want juist deze inclusiviteit versterkt het gevoel van veiligheid en verbondenheid binnen het team.
2. Stimuleer constructieve feedback
Feedback is de brandstof voor groei, maar alleen als het eerlijk, bruikbaar én veilig voelt. Medewerkers moeten weten dat hun inbreng gewaardeerd wordt, en dat fouten geen oordeel, maar een kans zijn om te leren. Het helpt enorm om ontwikkelgesprekken te voeren waarin feedback niet draait om angst, maar om groei.Feedback is sowieso een tweerichtingsverkeer. Moedig medewerkers aan om hun inzichten te delen over het feedbackproces en creëer zo een cyclus van continue verbetering. Wanneer feedback genormaliseerd wordt en op de juiste manier wordt gegeven, leidt dit tot sterkere communicatie en meer vertrouwen.
3. Stimuleer openheid en kwetsbaarheid
Durf als leider je eigen uitdagingen en fouten te delen. Door dit te doen, creëer je een veilige ruimte waarin je medewerkers zich ook vrij voelen om eerlijk te zijn over hun zorgen, fouten of ideeën. Kwetsbaarheid vanuit leiderschap laat zien dat fouten maken hoort bij leren en geen reden is voor sancties. Zoals Brené Brown (2015) benadrukt, inspireren leiders die open zijn over hun eigen ervaringen, meer vertrouwen en betrokkenheid binnen hun teams. Haar tip: moedig leiders aan om hun eigen ervaringen te delen, inclusief mislukkingen en de lessen die zij daaruit hebben geleerd. Deze openheid helpt om het groeiproces te normaliseren en zorgt voor een inclusieve omgeving waarin iedereen zich gewaardeerd voelt
4. Geef inclusiviteit prioriteit
Psychologische veiligheid is vooral van cruciaal belang in diverse teams. Wanneer mensen uit verschillende achtergronden komen, kunnen ze aarzelen om zich uit te spreken als ze het gevoel hebben dat hun stem niet wordt gewaardeerd. Het creëren van een inclusieve cultuur waarin ieders inbreng welkom is, versterkt niet alleen de creativiteit, maar ook het behoud van talent.In diverse teams met een hoge mate van psychologische veiligheid kunnen de retentiecijfers tot wel vier keer hoger liggen (Yousif et al., 2024). Om inclusiviteit te bevorderen, kun je overwegen om employee resource groups (ERGs) op te zetten die een platform bieden voor ondervertegenwoordigde stemmen. Check regelmatig bij deze groepen in om hun behoeften en zorgen te begrijpen en zo een cultuur van verbondenheid voor iedereen te creëren.
Psychologische vieligheid in de praktijk
Laten we IBM als voorbeeld nemen. Zij hebben sterk geïnvesteerd in Learning and Development (L&D) door een digitaal leerplatform te ontwikkelen waarmee medewerkers toegang hebben tot zelfstudie cursussen en branche-specifieke trainingen (Renascence, 2024). Dankzij deze inspanningen zag IBM een toename van 25% in de vaardigheden van medewerkers en een stijging van 30% in interne mobiliteit.Deze initiatieven helpen medewerkers niet alleen op persoonlijk vlak te groeien, maar bouwen ook aan een cultuur waarin leren een kernwaarde van de organisatie is. Deze focus op continu leren bevordert psychologische veiligheid. Bij IBM voelde een veel groter deel van de organisaties zich écht ondersteund en voelden we ze zich aangemoedigd om verder te ontwikkelen. Daarnaast gaven medewerkers bijna unaniem aan een toekomst te zien binnen IBM en zich productiever te voelen.
Conclusie
Psychologische veiligheid is geen luxe, maar een must-have voor moderne organisaties. Het stimuleert betere prestaties, vermindert verloop en versterkt de betrokkenheid van je team. Door te focussen op leren, feedback, openheid en inclusie, creëer je een cultuur waarin medewerkers zich gewaardeerd voelen en kunnen groeien, samen met jouw organisatie.
Een werkomgeving creëren waarin medewerkers écht tot bloei komen?
Bij Happybase helpen we organisaties om het vertrouwen en de veiligheid op te bouwen die nodig zijn voor topprestaties. We helpen je graag om de groei van jouw team te ondersteunen met ons HR platform en het behoud van talent te versterken.
Bronnen
Brown, B. (2015). Daring greatly: How the courage to be vulnerable transforms the way we live, love, parent, and lead. Penguin.
O’Donnell, K. (2023, December 13). The Benefits of Psychological Safety: Boosting Employee Well-Being and Performance. Cooleaf. https://www.cooleaf.com/blog/the-benefits-of-psychological-safety-boosting-employee-well-being-and-performance#:~:text=The%20Benefits%20of%20Psychological%20Safety%3A,and%20Performance
Renascence. (2024, July 21). Investing in Learning & Development and Its Benefits for Employee Experience (EX). https://www.renascence.io/journal/investing-in-learning-development-and-its-benefits-for-employee-experience-ex#:~:text=%2D%20Case,Study%3A%20IBM
van Blerk, R. (2024). Prioritising psychological safety can reduce employee attrition risk. HR Future. https://www.hrfuture.net/talent-management/wellness/prioritising-psychological-safety-can-reduce-employee-attrition-risk/
Yousif, N., Dartnell, A., May, G., & Knarr, E. (2024, January 4). Psychological safety levels the playing field for employees. Boston Consulting Group. https://www.bcg.com/publications/2024/psychological-safety-levels-playing-field-for-employees
